Alimlər CO2-ni şəkərə çevirməyi bacarıblar

     Çinli alimlər perspektivli bir kəşfə imza atıblar. Onlar karbon qazını səmərəli şəkildə mürəkkəb karbohidratlara çevirməyi öyrəniblər: şəkər, fruktoza, qlükoza və digər üzvi maddələr, hansı ki, qida və kimya sənayesində istifadə oluna bilər. Bu texnologiya eyni zamanda iki qlobal problemi həll etməyə kömək edir: Yer atmosferindəki karbon qazı səviyyəsinin azaldılması və qida təhlükəsizliyinin təmin olunması. Karbon qazını faydalı maddələrə - yanacaq, kimyəvi xammal və ya hətta qida məhsullarına - çevirmə texnologiyalarının hazırlanması prosesi zamanı alimlər artıq CO2-ni sadə molekullara çevirməyi bacarıblar. Lakin karbon qazını uzun zəncirli (12-dən çox karbon atomu olan) karbohidratlara və karbohidrogenlərə çevirmək üçün sadə həllər mövcud deyildi.

     Çin Elmlər Akademiyasının Tyançzin Sənaye Biotexnologiyası İnstitutunun alimləri isə, öz sözlərinə görə, bu istiqamətdə qənaətbəxş bir yol taparaq təsirli nəticələr əldə ediblər. Elə bil ki, əsasən isti və rütubətli iqlimə malik olan Çin (əhaliyə məskun olmayan səhraları və dağlıq əraziləri nəzərə almasaq) şəkər ehtiyacını tamamilə özü qarşılamalıdır - istər qamış, istərsə də çuğundur şəkəri ilə. Lakin reallıqda, Çində hər il istehlak olunan 15 milyon ton şəkərin təxminən 5 milyon tonu idxal edilir. Əkin sahələrinin genişləndirilməsi isə ətraf mühitə əlavə yük və torpaqlardan həddindən artıq istifadə deməkdir ki, bu da nəticə etibarilə iqlimə mənfi təsir göstərə bilər.

     Havadan şəkər istehsalı isə bu problemi həll etmək üçün olduqca ehtiyac duyulan bir həll yolu olardı. Alimlər CO2-dən mürəkkəb karbohidratların səmərəli sintezi prosesini yaratmağa nail olublar. Əvvəlcə katalizatorlar və fermentlərin iştirakı ilə metanol sintez olunur, daha sonra isə bu metanol əsasında qida və kimya sənayesi üçün müxtəlif birləşmələr - fruktoza, amiloza, amilopektin, sellobioza və sellooliqosaxaridlər əldə edilə bilər. Konversiya effektivliyi təsiredici 86%-ə çatır, reaksiyaların zənciri isə qısa olduğu üçün enerji sərfiyyatı əhəmiyyətli dərəcədə azalır. Karbon qazının çevrilməsinə dair bu perspektivli üsul laboratoriya şəraitində uğurla sınaqdan keçirilib. Alimlər texnologiyanı kommersiya istehsalı mərhələsinə çatdırmağı vəd edirlər.

Bənzər xəbərlər

Elm & Texnologiya

İki nəhəng qara dəliyin toqquşması fizika qanunlarına meydan oxuyur

LIGO-Virgo-KAGRA (LVK) əməkdaşlığında çalışan astronomlar ilk dəfə olaraq qravitasiya dalğaları vasitəsilə iki nəhəng qara dəliyin birləşməsini müşahidə ediblər.

Elm & Texnologiya

Astronomlar kainatdakı ən parlaq qalaktikanı kəşf ediblər

Alimlər, kainat tarixinin “kosmik günorta” adlanan dövründə məlum olan qeyri-adi qalaktikalar arasında ən parlaq qalaktikanı aşkar ediblər. Bu dövr Böyük partlayışdan təxminən 3 milyard il sonra başlayıb.

Elm & Texnologiya

Günəş sistemindəki üçüncü ulduzlararası obyektin yaşı təyin edilib

Oksford universitetindən bir alim həmkarları ilə birlikdə statistik analiz metodu əsasında göstərib ki, Günəş sistemində aşkar edilmiş üçüncü ulduzlararası obyekt - 3I/ATLAS kometası - böyük ehtimalla indiyədək müşahidə etdiyimiz ən qədim kometadır.

Elm & Texnologiya

Çin Neptunun tədqiqat missiyasını planlaşdırır

Çinin Neptuna missiyası kosmik yarışda yeni mərhələdir. Günəş sisteminin 8-ci planeti üçün xüsusi orbital aparat hazırlanır və onun buraxılışı 2033-cü ilə planlaşdırılıb. Neptun hələ də Günəş sisteminin ən az öyrənilmiş planetlərindən biri olaraq qalır, lakin onun sirli mühiti alimlərin maraqlarını getdikcə daha çox cəlb edir.

Elm & Texnologiya

Uzaq keçmişdə Mars olduqca rütubətli planet olub

Alimlər Marsda qədim çay sistemləri aşkar ediblər. Bu, Qırmızı planetin əvvəllər düşünüldüyündən daha rütubətli olduğunu göstərir. Araşdırma Marsın daim soyuq və quru olduğu, yalnız müəyyən dövrlərdə səthində maye suyun əmələ gəldiyi barədə mövcud nəzəriyyələri şübhə altına atır.